W drugiej połowie XX wieku w badaniach oraz teoriach społecznych zwrócono większą uwagę na rolę społeczeństwa obywatelskiego, czyli oddolnej samoorganizacji społecznej wraz z tworzonymi przez nie tzw. organizacjami trzeciego sektora, w funkcjonowaniu systemu demokratycznego. Aby demokracja mogła sprawnie funkcjonować, potrzebuje niezależnego od państwa i odrębnego od wolnego rynku sektora aktywności społeczno-obywatelskiej. Elementy tego niezależnego sektora określa się najczęściej jako organizacje pozarządowe, czy też organizacje niedochodowe (non-profit), które przejawiają daleko posuniętą różnorodność. Wśród nich istotne miejsce zajmują organizacje wyznaniowe.